Жаңалықтар

Мәскеуде Мұхтар Әуезовтің 125 жылдығына арналған шара өтті

15.09.2022

Көрнекті қазақ жазушысы, драматург және ғалым Мұхтар Әуезовтің 125 жылдық мерейтойы қарсаңында Мәскеудегі Қазақстанның Елшілігінде дипломаттардың, ресей әдебиеттанушыларының, қазақ диаспорасы өкілдерінің және қазақстандық студенттердің қатысуымен мерейтойлық іс-шара өтті.

Жиынды ашқан Біріккен ядролық зерттеулер институтының (Дубна қаласы) студенті Бағдат Мықтыбекова замандастары Әуезовті Шығыстың данагөйі, дәуір символы деп атағанын еске алды. "Оның талантының ауқымы кең әрі жан-жақты болды: сөз суретшісі, филолог ғалым, Қазақ фольклорының үздік білгірі, драматург, журналист, педагог, тамаша эрудит және энциклопедист", – деп атап өтті ол.

Ресейлік әдебиеттанушы, публицист, Ресей Жазушылар одағының мүшесі Вячеслав Огрызко оның ұрпағы үшін Әуезовтің шығармашылығымен танысу мектептің жоғары сыныптары мен жоғары оқу орындарының бірінші курстарында болғанын, өкінішке орай, қазір алынып тасталғанын айтты. Ол жазушының мұрасын белсенді түрде ашуға және насихаттауға шақырды. Оның пікірінше, Әуезов сияқты кесек тұлға үшін оның өмірі мен қызметін зерттеуде әлі де көптеген "ақ дақтар" бар.

Тақырыпты Қазақстан Республикасы Ұлттық академиялық кітапханасының директоры Ғазиза Нұрғалиева жалғастырды. Оның айтуынша, кітапханада "Абай жолын" сұрамайтын күн жоқ. Ол Әуезовтің шығармашылық мұрасының 577 құжатының әлемнің көптеген тілдерінде цифрландырылғанын және оларды кез келген адам электронды түрде оқи алатынын хабарлады.

Абайдың "Жидебай-Бөрілі" мемлекеттік тарихи-мәдени және әдеби-мемориалдық қорық-музейінің қызметі туралы оның директоры Тұрдықұл Шаңбай айтып берді. "Мұражай Абайға арналғанына қарамастан, оны Әуезовтен бөлек қарастыруға болмайды. Біздің екі ұлы отандасымыз қазақ мәдениетін жаңа биікке көтерді, біздің міндетіміз – осы әмбебап әрі мінсіз ұлттық брендті шебер пайдалану", – деп атап өтті музей директоры.

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігі Мұрағаттар және құжаттама комитеті төрағасының орынбасары Ақтілек Тәжі Әуезовтің эстетикалық-философиялық тәжірибенің ең нәзік реңктерін, сан қырлы қырларын таныта алатын қазақ көркем тілінің бар құдіретін, сұлулығын, пластикасы мен полифониясын әлемге тұңғыш паш еткенін еске алды.

Мәскеудегі Қазақ ұлттық-мәдени автономиясының вице-президенті, Ресей халық шаруашылығы және мемлекеттік қызмет академиясының доценті Талғат Мықтыбаев Әуезов шығармашылығын зерттей отырып, тек "Абай жолына" ғана тоқталмауға шақырды. Әуезовтің көптеген романдар, әңгімелер, очерктер, ғылыми мақалалардың аудармаларын жазғанын атап өтті.

Бұл пікірге Қазақстан Республикасының Ресей Федерациясындағы Елшілігінің кеңесшісі Еділ Хозеұлы да қосылды. "Әуезовтің сүйікті жазушысы Иван Тургенев болды, ол "Дворяндар ұясы" романын қазақ тіліне аударды, сол үшін ол тіпті "Абай жолын" жазуды кейінге шегерген. Әуезовті бала кезінен ауылдағы ауқатты адамдардың ұрпақтарының бос және мақсатсыз өмірін бақылап отырған ақсүйектердің құлдырау динамикасы қызықтырды", – деді дипломат.

Кездесуді қорытындылай келе, оған қатысушылар Әуезовтің шығармашылық мұрасы біздің заманымызда да өзекті болып қала беретінін, өйткені онда жалпыадамзаттық және ұлттық ерекше үндестіктің диалектикалық көрінісі бар екенін атап өтті. Олардың айтуынша, Әуезов тек қазақтың ғана емес, әлемдік мәдениеттің даму тарихына баға жетпес үлес қосты.